Podczas gdy w większości krajów europejskich Wielki Piątek jest dniem ustawowo wolnym od pracy, Polacy nadal stawiają się tego dnia w biurach, urzędach i sklepach. Kwestia ta wzbudza coraz więcej dyskusji, szczególnie w kontekście zmian, jakie zachodzą w podejściu pracodawców do organizacji pracy w okresie przedświątecznym.
Wielki Piątek w Polsce. Czy 18 kwietnia jest wolny?
Wielki Piątek to jeden z najważniejszych dni w kalendarzu liturgicznym chrześcijan, upamiętniający śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu. W większości krajów europejskich dzień ten jest uznawany za święto państwowe i czas wolny od pracy. Tymczasem Polska pozostaje jednym z niewielu krajów, gdzie mimo religijnego charakteru tego dnia, nie wprowadzono ustawowego wolnego.
W Niemczech, kraju sąsiadującym z Polską, Karfreitag jest dniem ustawowo wolnym we wszystkich landach. Podobna sytuacja ma miejsce w Wielkiej Brytanii, gdzie Good Friday jest oficjalnym świętem zarówno w Anglii, Walii, Szkocji jak i Irlandii Północnej.
Kraje skandynawskie – Norwegia, Dania, Szwecja i Finlandia – również traktują ten dzień jako wolny od pracy. W Hiszpanii Viernes Santo jest dniem wolnym w wielu regionach, choć decyzje w tej sprawie podejmują poszczególne wspólnoty autonomiczne.
Interesującym przypadkiem jest Austria, gdzie po kontrowersjach związanych z przyznawaniem wolnego tylko członkom wybranych kościołów, od 2019 roku wprowadzono rozwiązanie w postaci „święta osobistego” (Persönlicher Feiertag). Każdy pracownik może wykorzystać je w dowolnym dniu, niezależnie od swoich przekonań religijnych, jednak nie przysługuje na nie dodatkowy urlop.
Historia prób wprowadzenia wolnego w Wielki Piątek w Polsce sięga lat wcześniejszych. Najpoważniejsza inicjatywa miała miejsce w grudniu 2018 roku, kiedy to do Sejmu wpłynął projekt ustawy mającej na celu ustanowienie tego dnia jako wolnego od pracy. Jednak pomimo upływu lat, projekt ten nie doczekał się realizacji i nadal pozostaje w sferze niezrealizowanych postulatów.
Czy Wielki Piątek będzie wolny od pracy?
W praktyce, sytuacja polskich pracowników w Wielki Piątek jest zróżnicowana i zależy głównie od sektora zatrudnienia oraz polityki wewnętrznej pracodawcy. Coraz częściej wolne lub skrócony dzień pracy wprowadzają firmy o kapitale zagranicznym oraz korporacje, które przenoszą na polski grunt zwyczaje panujące w ich krajach macierzystych.
Sektor publiczny wykazuje w tej kwestii pewną elastyczność. W części instytucji państwowych i samorządowych pracownicy mogą liczyć na skrócony lub nawet całkowicie wolny dzień, choć nie jest to regułą. Decyzje te zazwyczaj podejmowane są na podstawie wewnętrznych regulacji konkretnych zakładów pracy.
Podobnie wygląda sytuacja w placówkach edukacyjnych, gdzie Wielki Piątek często jest dniem wolnym od zajęć dydaktycznych lub dniem z lekcjami skróconymi. Jednak i tu ostateczna decyzja należy do administracji szkolnej.
Inaczej przedstawia się sytuacja w branży handlowej. Sklepy, supermarkety i galerie handlowe pozostają otwarte w standardowych godzinach, co oznacza, że pracownicy tego sektora nie mogą liczyć na dodatkowy dzień odpoczynku przed świętami.
Ta niejednolitość rozwiązań sprawia, że kwestia wolnego w Wielki Piątek staje się tematem powracającym w debacie publicznej, szczególnie w okresie przedświątecznym. Dla wielu Polaków możliwość spędzenia tego dnia na przygotowaniach do świąt lub refleksji religijnej byłaby cennym udogodnieniem, zbliżającym Polskę do standardów obowiązujących w większości krajów europejskich.
