Zmiany zmiany zmiany… Zgodnie z zapowiedzią premier Donald Tusk ogłosił modyfikacje w zakresie finansowania z budżetu państwa działalności Kościoła katolickiego. Zmiany te na nowo ustalą zasady współpracy na linii państwo-Kościół.
Zmiany w finansowaniu Kościoła. Tusk zapowiada rewolucję
Zasady te nie zmieniały się od dekad, a konkretnie od ponad 70 lat. Co dokładnie się zmieni i jakie mogą być tego konsekwencje? Fundusz Kościelny został ustanowiony jeszcze w połowie XX wieku i miał na celu zabezpieczenie potrzeb duchownych i odbudowę kościołów po wojnie.
Finansowany z dochodów państwa, czyli z naszych podatków, był formą rekompensaty za majątek zabrany Kościołowi w czasach komunizmu. Obecnie rząd planuje przejście na system oparty o dobrowolne odpisy podatkowe wiernych, co oznacza zasadniczą zmianę w dotychczasowym modelu finansowania.
Pieniądze z Funduszu Kościelnego są wykorzystywane głównie (bo aż w 80 procentach) na finansowanie składek ZUS i chorobowych osób duchownych. Trudno powiedzieć więc, że księża opływają w luksusach z tego powodu, bo niemal całość zabiera państwo.
Pozostałe środki przekazywane są na bieżące remonty obiektów sakralnych i zabytków, a także na wspieranie działalności oświatowej i edukacyjnej.
Nie da się ukryć, że skłonność do przekazywania 1,5% podatku na jakiekolwiek cele jest wśród Polaków dość zróżnicowana. Zmiany te nie przejdą niezauważone i na pewno mocno uderzą w finanse duchownych.
Część społeczeństwa widzi w tej rewolucji ogromną szansę na większą przejrzystość i sprawiedliwość w finansowaniu związków wyznaniowych. Inni obawiają się, że mogą one osłabić pozycję Kościoła w Polsce, co w okresie kryzysu wiary dodatkowo stanowi problem.
Ekonomiści i eksperci zwracają z kolei uwagę na potencjalne korzyści związane z autonomią finansową kościołów. Przed instytucją stoi wyzwanie zarówno techniczne, jak i organizacyjne wprowadzenia nowego systemu.
Zmiana wymaga nie tylko zmian w przepisach prawnych, ale również budowania nowych mechanizmów wspierania Kościoła przez wiernych. Wszystko ma zacząć obowiązywać od stycznia 2025 roku.
Księża już teraz wyrażają niepokój o to, że nastąpi drastyczny spadek wpływów, co wywoła konieczność cięć w kluczowych obszarach, w tym na przykład we wsparciu młodzieży czy osób w potrzebie.
