Ta pozornie zwykła czynność kryje w sobie fascynującą historię i głęboką symbolikę, o której wielu z nas może nie mieć pojęcia. Wybór koloru znicza to dla większości tylko kwestia estetyki, ale – niestety – tak nie jest. Wiedza o zabarwieniu zniczy pozwoli uniknąć wpadek przed innymi członkami rodziny, którzy pojawią się 1 listopada na grobach swoich bliskich.
Czy kolor znicza ma znaczenie? Pogańskie korzenie i chrześcijańska tradycja
Zwyczaj palenia płomienia na grobach sięga czasów pogańskich, gdy wierzono, że płomień chroni przed złymi mocami i wskazuje drogę duszom zmarłych. Z biegiem czasu ta pradawna praktyka ewoluowała, znajdując swoje miejsce w chrześcijańskiej obrzędowości. Dziś zapalenie znicza to nie tylko akt pamięci, ale również symbol nadziei na życie wieczne po śmierci.
W VII wieku papież Bonifacy IV wprowadził święta Wszystkich Świętych i Wszystkich Zmarłych, nadając nowe znaczenie palącym się na grobach ognikom. Od prostych świec po nowoczesne, elektryczne lampy – forma zniczy zmieniała się przez wieki, ale ich symboliczna moc pozostała niezmienna.
Kolor znicza, który zapalasz na grobie bliskiej osoby, może nieść ze sobą ukryte przesłanie. Czerwień, dominująca na polskich cmentarzach, to nie tylko symbol miłości do zmarłego. To również wyraz odwagi i męczeństwa, często spotykany podczas uroczystości państwowych i wojskowych.
Rzadziej wybierana zieleń, kojarzona z nadzieją i odrodzeniem, najczęściej pojawia się w okresie świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Z kolei biel, symbolizująca niewinność i czystość, zdobi groby dzieci i bohaterów służb mundurowych. Złoty kolor znicza odnosi się do światła, ale także do bogactwa, chwały i wartości. Zwykle wybieramy je jako symbol wieczności i nieśmiertelności duszy.
Znicze czerwone i białe, czy złote i czarne?
Nietypowe kolory zniczy również niosą głębokie znaczenie. Niebieski, rzadko spotykany na cmentarzach, może wyrażać duchową więź ze zmarłym i nieustającą modlitwę. Fiolet, kolor żałoby i refleksji, dominuje w okresie Wielkiego Postu. Żółty natomiast to wyraz optymizmu i wiary w zmartwychwstanie, a czasem nawet uznania dla dokonań zmarłego.
Sporadycznie na cmentarzach możemy zauważyć znicze pomarańczowe. Te kojarzone są z radością, entuzjazmem i ciepłem. Mogą wyrażać pozytywne wspomnienia związane ze zmarłą osobą. Do najrzadziej spotykanych można zaliczyć z kolei znicze srebrne i czarne.
Pierwsze symbolizują te same wartości, co złote. Z kolei czarne – nieco kontrowersyjne – to znak trwającej żałoby i wyraz głębokiego smutku i tęsknoty. Choć powyższe znaczenia są często przypisywane poszczególnym kolorom, nie ma w tej kwestii żadnych obowiązujących powszechnie sztywnych reguł.
Wybór koloru znicza jest w dużej mierze kwestią indywidualną i zależy od osobistych preferencji oraz od tego, co chcemy wyrazić poprzez ten gest pamięci. Ważniejsze niż kolor jest sam gest zapalenia płomienia. To cichy język symboli, który pozwala nam wyrazić emocje i wspomnienia związane z tymi, którzy odeszli.
Z powodu zbliżającego się święta Wszystkich Świętych, warto zastanowić się nad tym, jakiego koloru znicz postawimy na grobach naszych bliskich.
