Planowane zmiany w przepisach mogą pozbawić osoby starsze z trudnościami w poruszaniu się prawa do głosowania przez pełnomocnika. Projekt Ministerstwa Rozwoju i Technologii radykalnie ogranicza krąg osób uprawnionych do reprezentowania członków spółdzielni. Prawnicy alarmują, że konsekwencje nowych przepisów mogą być dramatyczne szczególnie dla samotnych seniorów.
Seniorzy mogą stracić głos. Kontrowersyjna nowelizacja w drodze
Ministerstwo Rozwoju i Technologii skierowało niedawno do konsultacji społecznych projekt nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Oficjalnie zmiany mają zwiększyć kontrolę mieszkańców nad działalnością spółdzielni oraz uprościć niektóre procedury. Jednak diabeł, jak zwykle, tkwi w szczegółach.
Szczególnie kontrowersyjny okazuje się zapis dotyczący zasad udzielania pełnomocnictw przez członków spółdzielni. Projekt znacząco zawęża krąg osób, które mogą zostać pełnomocnikami. Zgodnie z proponowanymi przepisami, członek spółdzielni będzie mógł udzielić pełnomocnictwa wyłącznie osobom z najbliższej rodziny (zstępnym, rodzeństwu lub małżonkowi) albo… profesjonalnemu prawnikowi.
Dla wielu seniorów taka zmiana może oznaczać faktyczne pozbawienie ich prawa do uczestnictwa w walnych zgromadzeniach. Osoby starsze, które mają problemy z poruszaniem się, często korzystają z pomocy sąsiadów lub opiekunów niespokrewnionych, aby reprezentowali ich interesy podczas zebrań spółdzielni.
Dr Piotr Pałka, prawnik cytowany przez „Rzeczpospolitą”, alarmuje: „Jeśli osoba starsza nie ma bliskich albo ci, którzy są w pobliżu, nie są dostępni, to jest skazana na wykluczenie z udziału w walnym zgromadzeniu”. Warto zauważyć, że nie wszystkie osoby starsze mają rodzinę mieszkającą w pobliżu lub gotową do zaangażowania się w sprawy spółdzielni.
Koszty i niejasności prawne
Alternatywą dla seniorów bez bliskiej rodziny ma być możliwość udzielenia pełnomocnictwa adwokatowi lub radcy prawnemu. Rozwiązanie to wydaje się jednak nieprzemyślane z ekonomicznego punktu widzenia. Profesjonalne usługi prawne nie należą do tanich, a wielu emerytów nie może sobie pozwolić na dodatkowe wydatki tylko po to, by skorzystać ze swojego prawa do głosowania w spółdzielni.
Eksperci wskazują również na inne problematyczne aspekty nowelizacji. Jednym z nich jest brak mechanizmów weryfikacji zakresu udzielonego pełnomocnictwa.
– Projektodawca szykuje nam rozwiązanie, zgodnie z którym członek spółdzielni nie będzie wiedział, że pełnomocnik złożył oświadczenie oraz w jakim zakresie. Spółdzielnia nie będzie miała natomiast żadnych narzędzi prawnych do weryfikacji, będzie mogła jedynie przyjąć takie oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej – podkreśla dr Piotr Pałka.
Ministerstwo Rozwoju i Technologii argumentuje, że zmiany są niezbędne, ponieważ dotychczasowe przepisy dotyczące pełnomocnictw były niedostatecznie uregulowane. Według resortu, sprzyjało to nadużyciom, manipulacjom, a nawet wyłudzaniu pełnomocnictw, co mogło prowadzić do poważniejszych konsekwencji, włącznie z nieuczciwym przejęciem majątku spółdzielni.
Przedstawiciele środowiska spółdzielców nie są jednak przekonani co do skali problemu. Zwracają uwagę, że jeśli rzeczywiście nadużycia były tak powszechne, ministerstwo powinno wcześniej przedstawić odpowiedni raport zawierający konkretne dane na ten temat. Bez takich informacji trudno ocenić, czy proponowane zmiany są proporcjonalne do istniejących zagrożeń.
