Czy faktycznie tyle osób w Polsce może być zaliczanych do tej kategorii społecznej? Kluczowe w ustalaniu przynależności do klasy średniej są zarobki. Ile zatem trzeba zarabiać, aby móc nazwać się członkiem klasy średniej w Polsce?
Klasa średnia w Polsce. Ile zarabia? Definicja klasy średniej
Klasa średnia to termin, który często pojawia się w przestrzeni medialnej, ale jego definicja może być niejednoznaczna. Z ekonomicznego punktu widzenia, przynależność do klasy średniej można mierzyć za pomocą różnych wskaźników dochodowych.
Jednym z narzędzi używanych do tego celu jest EHDI (Equivalised Household Disposable Income), które stosuje Polski Instytut Ekonomiczny. Metoda ta zakłada podzielenie dochodów gospodarstwa domowego przez pierwiastek kwadratowy liczby członków. Na przykład, dla rodziny czteroosobowej dochód rodziców jest sumowany i dzielony przez dwa, a dla trzyosobowej przez 1,7.
Z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że w 2019 roku do klasy średniej zaliczały się gospodarstwa, których EHDI zawierał się między 67 a 200 procentami mediany dochodów krajowych. W przeliczeniu na indywidualne dochody miesięczne, osoby należące do klasy średniej zarabiały wtedy od 2564 zł do 5774 zł na członka rodziny.
Międzynarodowe standardy klasyfikacji
Metoda wyliczania klasy średniej według OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) prezentuje się nieco inaczej. Według tej organizacji, do klasy średniej należą gospodarstwa domowe, których dochód na osobę mieści się w przedziale od 75 do 200 procent mediany zarobków krajowych.
To podejście uwzględnia zarówno lokalne warunki ekonomiczne, jak i międzynarodowe standardy, co pozwala na lepsze porównanie poziomu życia między różnymi krajami.
Według najnowszych danych z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) z października 2022 roku, mediana zarobków dla osób zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw wyniosła 5701,62 zł.
Kto w takim razie należy do klasy średniej?
Przyjmując założenie równomiernego wzrostu zarobków o 40% w ciągu ostatnich czterech lat, obecna mediana wynosiłaby około 7967 zł. Oznacza to, że obecnie osoby zarabiające powyżej 6 tys. zł brutto miesięcznie mogą być uznane za część klasy średniej.
W 2023 roku średnia płaca w Polsce przekroczyła pułap 7,1 tys. zł, a w kolejnych latach może z powodzeniem przekroczyć poziom 10 tys. zł. brutto. Oczywiście nie oznacza to, że wszystko tyle zarabiają. Zdecydowana większość dostaje wynagrodzenie minimalne lub bliskie minimalnemu uchwalonemu przez rząd.
Różnorodność metod oceny przynależności do klasy średniej może prowadzić do różnic w percepcji i samookreśleniu. Co więcej, pomimo wyraźnych kryteriów, wiele osób może subiektywnie identyfikować się z klasą średnią, nawet jeśli ich dochody nie spełniają formalnych kryteriów.
