ZUS wypłacił już milionom uprawnionych osób dodatkowe roczne świadczenie. Kwota 1780,96 zł brutto trafiła na konta emerytów i rencistów, ale nie wszyscy mogą być spokojni. W niektórych przypadkach urząd może zażądać zwrotu całej kwoty. Sprawdź, kto jest zagrożony i jak uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Trzynasta emerytura 2025. Miliony seniorów otrzymały dodatkowe pieniądze, ale niektórzy będą musieli je zwrócić
Od początku kwietnia br. ZUS realizuje wypłaty trzynastych emerytur. Dla wielu seniorów to istotne wsparcie finansowe, szczególnie w obliczu rosnących kosztów życia. Jednak nie każdy, kto otrzymał dodatkowe świadczenie, może czuć się bezpiecznie.
Istnieją przypadki, w których urząd może wystosować wezwanie do zwrotu wypłaconych środków. Problem ten dotyczy przede wszystkim osób, które przekroczyły określone limity dochodowe lub miały zawieszone prawo do podstawowego świadczenia.
Dodatkowe roczne świadczenie w wysokości 1780,96 zł brutto (około 1620 zł netto) trafiło automatycznie do osób uprawnionych, bez konieczności składania jakichkolwiek wniosków. ZUS wypłacił je razem ze standardowym świadczeniem emerytalno-rentowym w normalnym terminie płatności.
Prawo do trzynastej emerytury mają osoby, które 31 marca 2025 roku posiadały uprawnienia do jednego ze świadczeń długoterminowych. Lista uprawnionych jest obszerna i obejmuje nie tylko emerytów i rencistów, ale także osoby pobierające świadczenia przedemerytalne, renty socjalne, szkoleniowe oraz nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Beneficjentami są również osoby otrzymujące rodzicielskie świadczenia uzupełniające (program „mama 4+”) oraz świadczenia dla cywilnych ofiar działań wojennych.
Kluczowym czynnikiem determinującym prawo do trzynastej emerytury jest status osoby uprawnionej na dzień 31 marca 2025 roku. Ta konkretna data jest decydująca dla ustalenia, czy dodatkowe świadczenie przysługuje danej osobie. Nawet jeden dzień może zadecydować o utracie prawa do dodatkowych pieniędzy.
13. emerytura do zwrotu. Kiedy ZUS może zażądać zwrotu trzynastej emerytury?
Głównym powodem, dla którego ZUS może domagać się zwrotu wypłaconego świadczenia, jest zawieszenie prawa do podstawowego świadczenia na dzień 31 marca 2025 roku. Najczęściej dotyczy to osób pobierających wcześniejszą emeryturę, które jednocześnie pracują zarobkowo i przekraczają ustalone limity dochodowe.
W 2025 roku limit ten wynosi 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, co przekłada się na kwotę około 9800 złotych brutto miesięcznie. Przekroczenie tego progu skutkuje zawieszeniem wypłaty świadczenia emerytalnego. W takiej sytuacji, ponieważ na dzień 31 marca 2025 roku podstawowe świadczenie było zawieszone, emeryt traci prawo do trzynastej emerytury.
Problem pojawia się, gdy mimo braku uprawnień dodatkowe świadczenie zostało wypłacone – czy to przez błąd systemu informatycznego, czy pomyłkę urzędnika. W takim przypadku ZUS ma prawo i obowiązek upomnieć się o zwrot nienależnie pobranych środków.
Wezwanie do zwrotu trzynastej emerytury mogą również otrzymać osoby, które na dzień 31 marca 2025 roku zrezygnowały z pobierania świadczeń z ZUS na rzecz benefitów z innych systemów. Podobny problem dotyczy osób uprawnionych do renty rodzinnej, której wypłata była zawieszona na koniec marca z powodu przekroczenia limitów dochodowych.
Seniorzy, którzy otrzymają z ZUS wezwanie do zwrotu nienależnie pobranej trzynastej emerytury, nie powinni ignorować tego pisma. Urząd zazwyczaj wyznacza 30-dniowy termin na zwrot środków. W pierwszej kolejności należy dokładnie przeanalizować powody, dla których ZUS uznał, że świadczenie nie przysługiwało.
Jeśli decyzja ZUS budzi wątpliwości, emeryt ma prawo odwołać się od niej do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Należy to zrobić w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji. Odwołanie składa się za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Ważne, aby precyzyjnie wskazać, z jakimi elementami decyzji się nie zgadzamy oraz przedstawić dowody potwierdzające nasze stanowisko.
Jednorazowy zwrot „trzynastki” może być kłopotliwy
Osoby, które nie kwestionują decyzji ZUS, ale jednorazowy zwrot całej kwoty stanowiłby dla nich zbyt duże obciążenie finansowe, mogą złożyć wniosek o rozłożenie należności na raty, odroczenie terminu płatności lub nawet umorzenie należności. ZUS analizuje takie wnioski indywidualnie, uwzględniając sytuację materialną i życiową osoby zobowiązanej do zwrotu świadczenia.
Warto pamiętać, że nie tylko osoby z zawieszonymi świadczeniami nie otrzymają trzynastej emerytury. Na liście wykluczonych znajdują się także sędziowie i prokuratorzy w stanie spoczynku, pobierający uposażenie na podstawie odrębnych przepisów, osoby z emeryturą olimpijską oraz emeryci i renciści mieszkający za granicą, nieuczestniczący w polskim systemie ubezpieczeń społecznych.
Osoby, które uzyskały prawo do świadczenia emerytalno-rentowego po 31 marca 2025 roku, będą musiały poczekać na trzynastą emeryturę do przyszłego roku. Otrzymają ją pod warunkiem, że 31 marca 2026 roku będą miały prawo do odpowiedniego świadczenia.
Natomiast w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń, na przykład emerytury z ZUS i renty rodzinnej, trzynasta emerytura przysługuje tylko raz – do świadczenia wyższego lub tego, które zostało wybrane jako podstawowe.
