Na polskiej scenie politycznej pojawił się temat, który rzadko gości w publicznych debatach – spektrum autyzmu. Sławomir Mentzen otwarcie mówi o swoim zespole Aspergera, diagnozowanym dopiero w dorosłym życiu. Jak funkcjonuje polityk z taką przypadłością i czy może to być atut w publicznej działalności? Eksperci w rozmowie z portalem natemat.pl rzucili nowe światło na zagadnienie, które dotyczy coraz większej liczby dorosłych Polaków.
Zespół Aspergera. Objawy a obecność w polityce. Mentzen ujawnia kulisy swojej choroby
„Od zawsze czułem, że coś jest ze mną nie tak” – tymi słowami kandydat Konfederacji na prezydenta opisuje swoje doświadczenia związane z zespołem Aspergera. Diagnoza, którą otrzymał już jako dorosły mężczyzna, wyjaśniła wiele zagadek z jego życia, ale jednocześnie postawiła nowe pytania – szczególnie w kontekście kariery politycznej.
Osoby z zespołem Aspergera mają charakterystyczne cechy, które mogą stanowić zarówno wyzwanie, jak i zaletę w życiu publicznym. Neurolog Joanna Piotrowska, kierująca krakowskim Centrum Medycznym SMOK, zauważa, że jedną z głównych cech jest przywiązanie do rutyny i planu dnia. Najmniejsza zmiana w harmonogramie może wywołać nieproporcjonalnie duży stres i dyskomfort.
Wielu dorosłych z zespołem Aspergera przypomina sobie charakterystyczne zachowania z dzieciństwa – niezwykłą potrzebę układania przedmiotów w określony sposób, rytuały dotyczące codziennych czynności czy ogromny stres przy naruszeniu ustalonego porządku. To właśnie te wspomnienia często prowadzą do późniejszej diagnozy.
Interesujący jest fakt, że osoby w spektrum autyzmu często wykazują ponadprzeciętną inteligencję i głębokie zainteresowanie wąskimi dziedzinami wiedzy. Ekspertka podkreśla, że mogą posiadać niezwykłą wiedzę w zakresie historii, astronomii czy informatyki, jednocześnie mając trudności z dostrzeganiem szerszego kontekstu.
Ta cecha może wyjaśniać niektóre kontrowersyjne pomysły Mentzena, takie jak likwidacja ZUS bez przedstawienia kompleksowej alternatywy dla systemu emerytalnego czy propozycja płatnych studiów. Pogłębiona analiza wybranego aspektu przy jednoczesnym pominięciu całościowego obrazu sytuacji to typowy wzorzec myślenia osoby z zespołem Aspergera.
Niespodziewane atuty
Choć funkcjonowanie w świecie polityki może wydawać się ogromnym wyzwaniem dla osoby w spektrum autyzmu, eksperci wskazują na zaskakujące atuty, które mogą z tego wynikać. Osoby z zespołem Aspergera często mają trudności w odczytywaniu emocji innych, rozumieniu sarkazmu czy metafor, co utrudnia im nawiązywanie relacji.
Neurolog Joanna Piotrowska wyjaśnia jednak, że osoby takie jak Mentzen mogą „nauczyć się” pożądanych społecznie zachowań. Ich ponadprzeciętna inteligencja pozwala im świadomie przyswajać wiedzę o tym, jak powinni reagować w różnych sytuacjach. Paradoksalnie, może to prowadzić do bardziej dyplomatycznych zachowań niż u osób działających spontanicznie.
Dla wielu osób z zespołem Aspergera charakterystyczne jest również prowadzenie rozbudowanych dialogów wewnętrznych. Choć z zewnątrz mogą sprawiać wrażenie małomównych introwertyków, w ich umysłach toczą się złożone dyskusje. Ta cecha może okazać się pomocna w przemyśleniu strategii politycznych i przygotowaniu argumentacji.
Terapia zespołu Aspergera koncentruje się głównie na treningach umiejętności społecznych w ramach psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Dzięki tym metodom osoby w spektrum mogą znacząco poprawić swoje funkcjonowanie w społeczeństwie.
O tej chorobie wiemy coraz więcej
Specjalistka w rozmowie z dziennikarzami portalu natemat.pl podkreśliła znaczenie otwartości w sprawie diagnozy. Informowanie otoczenia o swoich trudnościach w kontaktach społecznych może zapobiec nieporozumieniom, gdy zachowanie osoby z zespołem Aspergera zostanie błędnie odczytane jako złośliwość czy brak kultury.
Co ciekawe, coraz więcej firm, w tym duże korporacje, dostosowuje miejsca pracy do potrzeb osób w spektrum autyzmu. Świadomość na temat różnorodności neurologicznej systematycznie wzrasta, a wraz z nią akceptacja dla odmiennych wzorców zachowań i myślenia. Przypadek Mentzena nie jest odosobniony. W Polsce rośnie liczba dorosłych osób, które odkrywają u siebie charakterystyczne cechy spektrum autyzmu i decydują się na diagnozę.
Wśród najczęstszych symptomów, które skłaniają do poszukiwania odpowiedzi, znajdują się trudności z odczytywaniem emocji innych, unikanie kontaktu wzrokowego, nieumiejętność prowadzenia niezobowiązujących rozmów, nieświadome popełnianie gaf towarzyskich, dosłowne rozumienie wypowiedzi oraz głębokie zainteresowanie wąskimi dziedzinami wiedzy.
Eksperci przypominają jednak, że podobne cechy mogą wynikać również z innych przyczyn, takich jak kompleksy, lęki czy ukształtowana przez lata osobowość. Dlatego profesjonalna diagnoza jest niezbędna, by właściwie określić przyczynę obserwowanych trudności.
Niezależnie od tego, jak potoczą się losy politycznej kariery Sławomira Mentzena, jego otwartość w sprawie zespołu Aspergera przyczynia się do zwiększenia świadomości społecznej na temat spektrum autyzmu i pokazuje, że osoby z takimi cechami mogą z powodzeniem funkcjonować w przestrzeni publicznej.
