Donald Tusk stanął przed parlamentem z wnioskiem, który mógł zadecydować o przyszłości jego rządu. Decyzja o złożeniu wniosku o wotum zaufania padła zaledwie dzień po drugiej turze wyborów prezydenckich, w których popierany przez koalicję rządzącą Rafał Trzaskowski przegrał z kandydatem PiS Karolem Nawrockim. Różnica była minimalna – niecałe 370 tysięcy głosów – ale jej polityczne konsekwencje mogą okazać się ogromne.
Tusk wygrał decydujące głosowanie
Premier nie ukrywał, że sytuacja wymaga zdecydowanych działań. W expose podkreślił, że zwraca się o wotum zaufania z powodu wiary w posiadany mandat do rządzenia oraz pełnej odpowiedzialności za sytuację w kraju. Jednocześnie Tusk otwarcie przyznał, że wyzwania stoją przed jego gabinetem większe, niż pierwotnie zakładał.
To nie pierwszy raz, gdy obecny premier sięga po ten instrument. Podczas swojego poprzedniego urzędowania wykorzystał możliwość ubiegania się o wotum zaufania dwukrotnie – w październiku 2012 roku oraz w czerwcu 2014 roku. Mechanizm ten pozwala premierowi w dowolnym momencie zwrócić się do parlamentu o potwierdzenie poparcia dla działań rządu.
Głosowanie przebiegło zgodnie z przewidywaniami analityków politycznych. Spośród 453 posłów obecnych na sali plenarnej, 243 parlamentarzystów opowiedziało się za udzieleniem rządowi wotum zaufania, podczas gdy 210 było przeciw. Charakterystyczne dla tego głosowania było to, że żaden z obecnych posłów nie zdecydował się na wstrzymanie głosu.
Poparcie dla rządu wyraziły wszystkie ugrupowania tworzące koalicję rządzącą. Największy klub Koalicji Obywatelskiej oddał 157 głosów, podczas gdy PSL-TD oraz Polska 2050-TD poparły rząd liczbą 32 posłów każda. Lewica dołożyła 21 głosów, a całość dopełnił niezależny poseł Adam Gomoła.
Sejm udzielił wotum zaufania po dramatycznej porażce Trzaskowskiego
Opozycja także zachowała się przewidywalnie. Największa grupa przeciwników – 182 posłów PiS – stanowiła trzon sprzeciwu wobec dalszych rządów Tuska. Do nich dołączyło 16 parlamentarzystów Konfederacji, 5 posłów koła Razem, 4 polityków Republikanów oraz 3 przedstawicieli Konfederacji Korony Polskiej.
Procedura wymagała obecności minimum 230 posłów z ogólnej liczby 460 parlamentarzystów zasiadających w Sejmie. Koalicja rządowa dysponuje w sumie 242 mandatami, co zapewnia jej teoretycznie bezpieczną przewagę. Większość obserwatorów sceny politycznej traktowała głosowanie jako czystą formalność, jednak sam fakt złożenia wniosku tuż po przegranej w wyborach prezydenckich nadał mu szczególnego znaczenia.
Wniosek premiera stał się okazją dla części parlamentarzystów do wyrażenia wątpliwości co do dotychczasowych dokonań rządu. Opozycja wykorzystała debatę do krytyki polityki gabinetu Tuska, podkreślając rozczarowanie wyników wyborów prezydenckich jako dowód na słabnące poparcie społeczne dla rządzącej koalicji.
Konstytucyjne przepisy są jasne – w przypadku braku poparcia Sejmu dla wniosku o udzielenie wotum zaufania, premier zobowiązany jest do złożenia dymisji na ręce prezydenta. Tusk uniknął tego scenariusza, ale polityczne konsekwencje niedawnej porażki wyborczej będą prawdopodobnie odczuwalne w najbliższych miesiącach jego rządów.
