W lipcu 2022 roku weszły nowe przepisy w ramach Polskiego Ładu. Reforma zawierała szereg mniejszych lub większych zmian, o których obywateli słabo informowano, bo nie były dla nich korzystne. Jedną z nich jest możliwość blokowania kont bankowych bez zgody sądu i wiedzy posiadacza rachunku.
Skarbówka kontroluje konta bankowe Polaków. RPO reaguje
W drugiej połowie roku w życie weszła nowelizacja Polskiego Ładu. Umożliwiła ona proste i szybkie zaglądanie na konta bankowe Polaków przez urzędników skarbówki. Wcześniej trzeba było mieć na to zgodę sądu, a konta chroniły przepisy o tajemnicy bankowej.
Minister finansów Magdalena Rzeczkowska została wezwana przez Rzecznika Praw Obywatelskich do złożenia wyjaśnień na temat skali zjawiska. W mediach ostatnio dużo pisze się o tym, że Polakom blokowane są konta. O wszystkim posiadacze rachunków dowiadują się jednak po fakcie, gdy przyjdzie im zrobić przelew lub wypłacić środki z bankomatu.
Minister Rzeczkowska w odpowiedzi na pismo RPO stwierdziła, że takie uprawnienia istnieją, ale wykorzystywane są przez naczelników urzędów skarbowych jedynie w wyjątkowych przypadkach.
Tylko przez pierwsze dwa miesiące obowiązywania nowych przepisów skarbówka zablokowała 33 bankowe rachunki. To ma dowodzić, że nadal procedura stosowana jest tylko w wyjątkowych okolicznościach.
Ministerstwo Finansów odpowiada ws. kontroli rachunków bankowych obywateli przeprowadzonych po zmianie prawa podatkowego ⬇️https://t.co/fEnw1tmKZ9
— Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (@BiuroRPO) November 24, 2022
Polacy nie mają pojęcia, że ich rachunkom bankowym przygląda się urzędnik
Magdalena Rzeczkowska, szefowa resortu finansów, stwierdza też, że skala kontroli nie jest tak duża, jak twierdzą media. Na 37 tys. postępowań przygotowawczych i kontroli przepływów pieniędzy blokada została zastosowana jedynie przy 0,0089 proc. rachunków.
Jak dowiedział się Rzecznik Praw Obywatelskich, przepisy – choć kontrowersyjne – nadal „nie mogą być stosowane bez uzasadnionej przyczyny i bez powiązania z popełnionymi czynami, które są przedmiotem prowadzonego już postępowania przygotowawczego„. Zdaniem minister Rzeczkowskiej prawo to ma też działać prewencyjnie.
Stosowanie blokad rachunków bankowych jest łatwe, ale mimo to podlega monitoringowi. Urzędnicy mogą jednym przyciskiem uzyskać dostęp do informacji wrażliwych. Mogą to być informacje o tym, co i gdzie kupujemy, w jakich sklepach i jak często. Obecnie wystarczy fakt samego wszczęcia postępowania przygotowawczego. Wcześniej trzeba było posiadaczowi konta postawić zarzuty.
