Polski biznes umiera. Zabija go składka zdrowotna, która jest de facto kolejnym podatkiem, a nie składką. Nowe dane udostępnione przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii sprawiają, że eksperci biją na alarm. Zmiany są konieczne tu i teraz.
Biznes upada z powodu składek. Kolejne kilkadziesiąt tysięcy działalności przestało istnieć
W pierwszym kwartale 2024 roku blisko 56 tys. jednoosobowych firm zostało zlikwidowanych, a ponad 91,5 tys. zawiesiło działalność. Te alarmujące liczby to efekt Polskiego Ładu, a w szczególności zmian w opłacaniu składek zdrowotnych, których twarzą był premier Mateusz Morawiecki.
Czy to początek totalnej gospodarczej zapaści dla małych przedsiębiorców? Statystyki pierwszych trzech miesięcy 2024 roku nie pozostawiają złudzeń – jednoosobowe działalności gospodarcze przeżywają prawdziwy kryzys. Liczba zamkniętych firm w porównaniu z pierwszym kwartałem 2023 roku spadła, ale zaledwie o 6,2%.
To niewielka różnica, biorąc pod uwagę iż przed rokiem wiele przedsiębiorstw zmagało się z apogeum kosztów prowadzenia biznesu. Co więcej, aż 91,5 tys. JDG zdecydowało się na zawieszenie działalności – o 2% więcej niż rok wcześniej.
Składka zdrowotna to zwykły podatek
Według cytowanego przez portal salon24.pl Adriana Parola, radcy prawnego i doradcy restrukturyzacyjnego, kryje się za tym nadzieja na poprawę koniunktury. Wielu przedsiębiorców nie chce rezygnować z biznesu wciąż łudząc się i licząc na lepsze czasy.
– Składki ZUS zdecydowanie dociążyły prowadzenie działalności gospodarczej – ostrzega dr Błażej Podgórski z Akademii Leona Koźmińskiego. Zdaniem eksperta zmiana zasad opłacania składek zdrowotnych po Polskim Ładzie odbiła się mocno na finansach drobnych firm.
Niepokojące wnioski płyną również z danych o działalnościach bez wskazania miejsca wykonywania. W Mazowieckiem ich liczba sięga 7,2 tys. To może być oznaką nie tylko atrakcyjności elastycznej pracy zdalnej, ale też dowód na utratę stałej siedziby przez przedsiębiorców, którzy tną koszty gdzie się da.
Los jednoosobowych działalności zawisł na włosku. Choć eksperci przewidują nieznaczną poprawę w najbliższych miesiącach w związku z ożywieniem gospodarczym i pomocą unijną, niepokojące sygnały nie milkną. Ewentualne zmiany w sposobie naliczania składki wprowadzone zostaną jednak – zgodnie z deklaracją rządu – dopiero od 2025 roku.
Podatek od składki na NFZ to absurd
To oczywiście nie koniec niezbyt dobrych wieści dla osób prowadzących mały czy średni biznes. Zmiany zapowiadane przez polityków, które mają zacząć obowiązywać od przyszłego roku, zawierają coś, co – należy w to wierzyć – zostało zaproponowane przez pomyłkę.
Chodzi o całkowitą likwidację możliwości odliczania składki na NFZ od podatku lub dochodu. To doprowadzi do kuriozalnej sytuacji, w której przedsiębiorcy zapłacą… podatek od składki zdrowotnej.
Ta kontrowersyjna propozycja jest jak najbardziej realna. Zasady obowiązujące do końca 2021 roku pozwalały przedsiębiorcom na odliczenie aż 85% wartości składki zdrowotnej od należnego podatku dochodowego.
Polski Ład ograniczył to odliczenie, ale przynajmniej częściowo je utrzymał. Niestety, rządzący zdecydowali się pójść o krok dalej i znieść je całkowicie od 2025 roku. Składka zdrowotna jest jednak obowiązkowym kosztem prowadzenia działalności gospodarczej. Brak możliwości jej odliczenia od dochodu sprawia, że przedsiębiorca będzie musiał zapłacić PIT od składki.
W rezultacie przedsiębiorca zostanie podwójnie obciążony – raz w formie obowiązkowej składki zdrowotnej, a drugi raz podatkiem liczonym od tej składki. To właśnie oznacza wprowadzenie „podatku od podatku” – kuriozalnej sytuacji, która – miejmy nadzieję – zostanie przez rząd skorygowana.
