Polska scena medialna przechodzi od pewnego czasu ogromną transformację. To, co jeszcze niedawno wydawało się niemożliwe, stało się rzeczywistością – platformy społecznościowe i kanały YouTube całkowicie zdominowały dyskurs publiczny, spychając dotychczasowych gigantów medialnych na margines.
Potężne imperium medialne Sakiewicza i milionowe zasięgi Mentzena. Tradycyjne media przegrywają walkę o wpływy
Kampania prezydencka stała się polem bitwy, na którym tradycyjne media ponoszą druzgocącą porażkę. Ich miejsce przejmują media społecznościowe i prawicowe media. Wybory prezydenckie pokazują, jak mocno zmienia się medialna rzeczywistość w naszym kraju.
Obserwatorzy sceny politycznej zwracają uwagę na fenomen, który jeszcze rok temu byłby nie do pomyślenia. Twitter, TikTok, a nawet LinkedIn stały się głównymi arenami walki o umysły wyborców. Do tego dochodzą potężne kanały YouTube – Kanał Zero (343 mln wyświetleń w okresie kampanii prezydenckiej), kanał Sławomira Mentzena czy TV Republika (ze 190 mln wyświetleń w okresie kampanii), która na platformie Google zdeklasowała tradycyjne stacje telewizyjne.
Najbardziej zaskakujące jest całkowite fiasko kampanii medialnej prowadzonej przez największe redakcje. TVP, TVN, Onet i Gazeta Wyborcza prowadzą zmasowany atak na kandydata Karola Nawrockiego, jednak efekty tej ofensywy są mizerne. Tradycyjne media, które przez dekady kształtowały opinię publiczną, nagle okazały się bezsilne wobec nowej rzeczywistości komunikacyjnej.
Fatalne błędy kalkulacji ekipy rządzącej
Obecna ekipa rządząca popełniła kardynalny błąd w ocenie sytuacji medialnej. Jeszcze półtora roku temu w kręgach władzy panowało przekonanie, że wyborcy opozycji głosują według wskazań państwowej telewizji. Co więcej, niektórzy politycy koalicji rządzącej wierzyli w absurdalne teorie, jakoby poza dużymi miastami nie docierał sygnał innych stacji niż TVP.
To fatalne w skutkach przekonanie doprowadziło do koncentracji ogromnych zasobów na przejęciu kontroli nad telewizją publiczną. Decydenci wierzyli, że zmiana przekazu w głównych mediach automatycznie przełoży się na zmianę preferencji wyborczych. Zakładali, że wystarczy pokazać w telewizji nowe twarze wspierające koalicję rządzącą, a poparcie dla opozycji gwałtownie spadnie.
Rzeczywistość brutalnie zweryfikowała te założenia. Okazało się, że politycy sprawujący władzę są dramatycznie oderwani od realiów współczesnej komunikacji społecznej. Ich wiara w omnipotencję tradycyjnych mediów świadczy o głębokim niezrozumieniu zmian, jakie zaszły w sposobie konsumowania informacji przez Polaków.
Stary ład medialny upada. Rekiny nowych mediów dyktują warunki
W nowej rzeczywistości medialnej triumfują ci, którzy potrafią zarządzać emocjami masowej publiczności. Krzysztof Stanowski, twórca Kanału Zero, perfekcyjnie opanował sztukę surfowania po falach internetowych nastrojów. Jego podejście jest czysto biznesowe – nie angażuje się ideologicznie, lecz podąża za emocjami widzów, maksymalizując zasięgi i zyski. Na swoim YouTube zarabia krocie i bez trudu obnaża słabości konkurencji.
Zupełnie inną strategię realizuje Tomasz Sakiewicz, szef TV Republika. Ten redaktor zbudował potężne imperium oparte na skrajnych emocjach, ale i poczuciu wspólnoty ideowej i tradycyjnych wartościach. Odcięty od tradycyjnych źródeł finansowania, stworzył model biznesowy oparty na datkach od widzów. Jego niezależność od zewnętrznych sponsorów daje mu pełną swobodę działania – nawet liderzy polityczni nie mają wpływu na linię programową stacji.
Osobnym fenomenem jest Sławomir Mentzen, którego kanał YouTube stał się jedną z najważniejszych platform politycznych w kraju. Lider Konfederacji wykorzystuje swoje medialne wpływy do realizacji celów politycznych, przyciągając do siebie największych graczy sceny politycznej. Jego rozmowa z Karolem Nawrockim otworzyła kandydatowi drogę do milionów wyborców prawicowych.
Bezradność starych tradycyjnych mediów wobec nowego porządku
Stratedzy obozu władzy, tacy jak Roman Giertych czy Michał Brejza, uważani niegdyś za mistrzów kampanii internetowych, okazali się kompletnie nieprzygotowani na nową rzeczywistość. Ich metody oparte na sztucznym generowaniu emocji poprzez grupy trolli, całkowicie zawiodły w konfrontacji z autentycznymi ruchami społecznymi w sieci.
Internet rządzi się własnymi prawami – sukces opiera się na prawdziwych, spontanicznych emocjach, często przeplatanych humorem lub autentycznym oburzeniem. Próby sterowania nastrojami społecznymi za pomocą przestarzałych metod kończą się spektakularnymi porażkami. Sztuczność i fałsz są natychmiast demaskowane przez czujnych użytkowników sieci.
Brak profesjonalistów pokroju Stanowskiego, Sakiewicza czy Mentzena w obozie rządzącym staje się coraz bardziej dotkliwy. Podczas gdy opozycja dysponuje całą armią sprawnych internetowych ninja, władza stoi bezradna, obserwując jedynie nadciągającą klęskę. Co gorsza, decydenci nie tylko nie potrafią jej zapobiec, ale nawet nie rozumieją mechanizmów, które do niej prowadzą.
