Polski system bankowy stoi przed największą rewolucją od lat. Rada Ministrów właśnie zatwierdziła nowelizację, która zmieni sposób działania banków wobec nieaktywnych rachunków. Instytucje finansowe otrzymają narzędzie, o którym marzyły od dekad – możliwość sprawdzenia, czy klient nadal żyje.
Banki dostaną dostęp do rejestru zmarłych. Miliardy złotych w końcu trafią do spadkobierców
Problem uśpionych kont dotyka każdego banku w kraju. Tysiące rachunków pozostaje nieaktywnych przez lata, a banki nie mają sposobu, aby dowiedzieć się, co stało się z ich właścicielami. Niektórzy klienci po prostu przestają korzystać z konta, inni przeprowadzają się za granicę, a jeszcze inni umierają, pozostawiając pieniądze w systemie bankowym.
Dotychczasowe przepisy stawiały banki w trudnej sytuacji. Bez możliwości weryfikacji statusu klienta instytucje musiały przechowywać dokumentację i blokować środki przez dziesięciolecia. To generowało ogromne koszty i prowadziło do patowej sytuacji na rynku finansowym.
Automatyczna weryfikacja życia po pięciu latach bezczynności
Nowa ustawa wprowadza rewolucyjny mechanizm. Po pięciu latach bez jakiejkolwiek aktywności na rachunku bank otrzyma obowiązek sprawdzenia w rejestrze PESEL, czy właściciel konta nadal żyje. Portal Money.pl informuje, że procedura zostanie uruchomiona automatycznie, bez konieczności interwencji spadkobierców.
Kluczowe znaczenie ma definicja nieaktywności. Bank uzna konto za nieaktywne, jeśli przez pięć lat nie zostanie wykonana żadna operacja. Nie chodzi wyłącznie o przelewy czy wypłaty gotówki – także zwykłe zalogowanie się do bankowości elektronicznej lub sprawdzenie salda wystarczy, aby konto pozostało aktywne.
Jeśli system PESEL wygeneruje informację o zgonie wraz z datą śmierci, bank natychmiast zamknie rachunek i rozpocznie procedurę przekazania środków uprawnionym spadkobiercom. To koniec z milionami złotych uśpionymi w systemie bankowym na dziesięciolecia.
Zmiany pozwolą na szybkie zamykanie nieaktywnych rachunków po pięciu latach braku aktywności. Banki w końcu otrzymają narzędzie do efektywnego zarządzania portfelem klientów i środkami powierzonymi przez osoby, które już nie żyją.
Spadkobiercy odzyskają dostęp do zaginionych oszczędności
Według danych Ministerstwa Finansów na polskich rachunkach bankowych znajduje się około 2,5 miliarda złotych należących do osób zmarłych. Te ogromne kwoty przez lata pozostają zablokowane, ponieważ spadkobiercy często nie wiedzą o istnieniu kont, a banki nie mają prawnych możliwości powiadomienia rodziny.
Portal Biznes.wprost.pl wskazuje, że głównym celem przepisów jest ułatwienie dostępu do zgromadzonych środków spadkobiercom oraz zminimalizowanie ryzyka nieuprawnionego ich wypłacenia przez osoby trzecie. Nowe regulacje eliminują wielomiesięczne procedury poszukiwania kont zmarłych.
Historia pana Marka z Krakowa doskonale ilustruje obecne problemy. Mężczyzna przez trzy lata szukał rachunków swojego zmarłego ojca, pisząc do kilkunastu banków. Większość instytucji odpowiadała bardzo wolno. Ostatecznie natrafił na konto z osiemdziesięcioma tysiącami złotych, o którego istnieniu rodzina nie wiedziała.
Nowe przepisy definitywnie zakończą takie sytuacje. Bank sam będzie inicjować kontakt ze spadkobiercami po automatycznym stwierdzeniu zgonu właściciela rachunku. Rodziny nie będą musiały prowadzić żmudnych poszukiwań w dziesiątkach instytucji finansowych.
System finansowy stanie się bardziej efektywny
Wprowadzone zmiany przyniosą korzyści całemu systemowi finansowemu. Miliardy złotych zablokowane na nieaktywnych kontach będą mogły wrócić do normalnego obiegu gospodarczego. To także znaczące zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla banków.
Portal Warszawawpigulce.pl zwraca uwagę, że regularna weryfikacja statusu właścicieli nieaktywnych rachunków zwiększy bezpieczeństwo finansowe i przejrzystość całego systemu. Banki zyskają dodatkowe narzędzie w walce z oszustwami finansowymi.
Automatyczna weryfikacja życia klientów znacznie utrudni próby nieuprawnionego dostępu do środków osób zmarłych przez osoby trzecie. System bankowy stanie się bardziej odporny na manipulacje i próby wyłudzenia pieniędzy z rachunków zmarłych właścicieli.
Klienci korzystający regularnie ze swoich kont nie mają powodów do niepokoju. Procedura weryfikacji dotyczy wyłącznie rachunków nieaktywnych przez pięć lat. Wystarczy sporadyczne zalogowanie się do bankowości elektronicznej lub wykonanie symbolicznej operacji, aby bank uznał konto za aktywne.
Szczególną uwagę powinny zwrócić osoby posiadające zapasowe konta oszczędnościowe. Jeśli pieniądze leżą tam latami bez ruchu, warto okresowo sprawdzać saldo online lub wykonywać drobne operacje. Dla osób starszych kluczowe jest poinformowanie rodziny o wszystkich posiadanych rachunkach.
Projekt nowelizacji został przyjęty przez Radę Ministrów i teraz trafi do Sejmu. Według wstępnych informacji nowe przepisy mogą wejść w życie w pierwszej połowie przyszłego roku. Banki będą miały czas na dostosowanie systemów do komunikacji z rejestrem PESEL. Pierwsze automatyczne weryfikacje życia klientów rozpoczną się prawdopodobnie za kilkanaście miesięcy.
